Ika-anim na Sundang: GABUD

Ika-anim na Sundang: GABUD

Matapos maghawa’t mangahoy maghapon

tayo ay nangagtitipon

upang hasain ang ating mga sundang.

Sa labí ng gabi sa malumot na burol

sa tabi ng bukal ng talangka at kuhol

tayo ay nangagtitipon

upang hasain ang ating mga sundang.

Noon pa man ay atin nang batid

ang hibang na sumpang hatid

ng pingas at purol,

ng gibang at kalawang—

ng walang-taning na pagpapaubaya

sa hindi nagsasawa sa pag-angkin;

ng wagas na pagka-awa sa sariling pagka-ulila

habang nag-aabuloy, nagpapabuya,

Nagpapatawad at umaawit ang salarin;

ng pagdadalawa, pagdadal’wang-libong-isip

hanggang mabulag na’t malupig

sa tagal ng pagkakatitig sa apoy;

ng pagkakanya-kanya

gayong iisa lamang naman

ang kinakampay na kumunoy—

kaya’t tayo ay nangagtitipon

upang hasain ang ating mga sundang.

Magdamag kung s’yang dapat,

sabay-sabay, walang-humpay nating pinupudpod

ang lahat ng mahawakang gabud

hanggang malusaw nang lubos

sa pawis natin at tangis—

pagkat tayo ay nangagtitipon

upang hasain ang ating mga sundang.

Hanggang sa kaya nang magpanggap

na ‘sangkawang alitaptap

ang kinang ng ating mga tabak,

tayo ay nanagagtitipon

upang hasain ang ating mga sundang.

Hanggang sa kaya na ng ating mga talim

na ang hangin ay paduguin,

tayo ay nangagtitipon

upang hasain ang ating mga sundang.

Hanggang mangusap ang isa sa ating mga anak—

ang hubad at pinaka-abo sa mga apo ng ilaya;

ang pinaka-ubuhin, tuod at utal na tagapagmana

ng malawak na kawalan

at lahat ng pagkakasala.

“Bukas,” wika niya,

“kung ilan tayo sa ating balak ngayon,

s’ya ring dami ng tarak

sa leeg ng panginoon.”

______________________

* GABUD - batong panghasa ng sundang.

Sixth Dagger: Grindstone

After clearing and collecting wood for an afternoon

we gather

to sharpen our daggers.

In the remains of night on a lichened hill

beside a spring of crabs and snails

we gather

to sharpen our daggers.

Even then we have known

the mad curse brought

by deterioration and bluntness,

by dent and rust—

by unrelenting tolerance

for the greedy;

by pure pity for self-imposed misery

as the criminal condoles, rewards,

forgives, sings;

by doubting and thousand-fold indecisions

until blinded and crushed

from staring long at the flames;

by self-interest

when we’re all

floundering in the same mess—

thus we gather

to sharpen our daggers.

All night long if need be,

altogether, we steadily pare

each grindstone we find

till it cracks

under our sweat and destitution—

because we gather

to sharpen our daggers.

Till it’s likely to disguise

like swarming fireflies

the glint of our weapons,

we gather

to sharpen our daggers.

Till our weapons

make the air bleed,

we gather

to sharpen our daggers.

Till one of our children proclaims—

the naked and least of grandchildren from the wilderness;

the sickliest, most stolid and stuttering heir

of infinite void

and all sins.

“Tomorrow,” she says,

“the mass that shares our aim today

will match the number of cuts

on the master’s neck.”